Kafein

Bir Performans Artırıcı olarak Kafein ve Kahve

Tüm dünyada yetişkin nüfus tarafından en çok kullanılan doğal bir performans artırıcısı olan kafein, tabi ki en bilinen doğal kaynağı olan kahve şeklinde tüketiliyor.

Kahvenin tarihi:

Ülkemiz kültüründe de oldukça büyük bir geçmişi olan kahvenin, dünyanın diğer bölgelerinde de uzun zamandır tüketildiği bilinen bir gerçek.

Aslında kahvenin tarihi hakkında pek çok efsane var ve bunların ne kadarı doğru ne kadar gerçek, kestirmek pek kolay değil. Bazı efsanelere göre, milattan sonra 850 yılında, bir çoban, sürüsündeki hayvanların o zaman adı bile bilinmeyen bu esrarengiz bitkinin meyvelerini yedikten sonra inanılmaz derecede hareketli ve enerjik olduklarını fark ediyor ve insanların kahve bitkisi ile tanışması bu şekilde oluyor.

Tabi ki bu işin efsane kısmı, ama bilindiği kadarıyla kahve tüketiminin günümüzdeki şeklini alması ve dünyaya yayılması 15-16’ncı yüzyıllarda gerçekleşiyor…

[box type=”error” align=”aligncenter” ]Kahve (ve içerdiği kafein), kuvetli bir uyarıcı ve vasoconstrictor (damar daraltıcı)’dır. Kalp problemi olanlar, yüksek tansiyon hastaları ve/veya kafein tüketimine alışkın olmayanlar, doktorlarına danışmadan kahve/kafein tüketmemelidirler.[/box]

Kafein ‘in vücut üzerindeki etkileri:

Kahvenin en iyi bilinen özelliği kuvvetli bir uyarıcı olması. Bu uyarıcı etkisi, vücutta tüketimden kısa süre sonra kendini göstermeye başlıyor ve hem dayanıklılık hem de patlayıcı güç gerektiren aktivitelerde performans artışı sağlıyor. Kafein, bu etkinin büyük bölümünü vücuttaki adenozin reseptörlerine etki ederek gerçekleştiriyor ve normalde uyku ve yorgunluk hissi veren adenozinin etkisini gösterememesine sebebiyet veriyor. Bu da dolaylı yoldan uyarıcı bir etkisi olmasını sağlıyor kafeinin.

Kafeinin olumsuz etkileri de yok değil tabi ki, bunların arasında vücutta kafeine karşı tolerans gelişmesi ve etkisini yitirmesinin dışında, kalp çarpıntısı, tansiyon artışı gibi etkiler gösterebiliyor. Ayrıca, kafeinin bazı tür reçeteli ilaçlarla etkileşimi olduğu bilinmektedir. Bu yüzden herhangi bir sağlık probleminiz varsa veya ilaç kullanıyorsanız, kahve tüketiminize dikkat etmeli, gerekirse doktorunuza danışmalısınız.

Kahve, kafein ve spor ilişkisi:

Kafeinin insanların günlük hayatlarında uyarıcı ve dikkat toplayıcı olarak etki etmesinin yanında, sporla uğraşanlar için ciddi performans artışı sağladığı bilinmektedir. Bu etkilerinin yanı sıra, güç artışı, aerobik kapasite artışı, yorgunluk hissinin azalması ve toplam antrenman kapasitesinin artışı, bilimsel deneylerle tespit edilmiştir.

Spor öncesi kahve tüketimi:

Yukarıda saydığımız bu olumlu kafein etkileri, spordan önce tüketilen kahve ile elde edilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kafeinin aşırı tüketilmesi durumunda yan etkilerinin artacağı ve dozajın ne kadar tutulduğuna bağlı olarak, özellikle kafeine karşı hassasiyeti bulunan insanlarda zaman zaman hayati tehlikeye varacak sonuçlar doğurabilmesi olasıdır.

Bu sebepten ötürü, kahve ve kafein tüketiminde, insanın kendi tolerans seviyesini bilmesi ve bu seviyeyi aşmaması önemlidir.

Kahve doğru ve kararında kullanıldığında çok önemli bir performans artırıcıdır, ama her şeyin olduğu gibi kafeinin de fazlası zarardır ve bu konuda dikkatli olmak önemlidir.

Bunun yanı sıra, hamilelerin kahve kullanmaması gerekmektedir (ya da kullanmadan önce doktora danışmaları şarttır…)

Kahve spor öncesi ne zaman tüketilmeli?

Spordan 15-30 dakika önce tüketilmesi en doğru ve bilinen tüketim şeklidir. Yine de kullanıcının önceden kahve ile aşina olması ve kendi toleransını bilmesi sağlığı açısından önemlidir.

Sonuç:

Kahve ve içeriğindeki kafein oldukça etkili performans artırıcılardır. Piyasada bulunan çoğu enerji ve performans artırıcı supplementin ana etki maddesinin de kafein olmasının sebebi budur. Yine de, tüketiminde dikkatli olmak ve “azı karar çoğu zarar” tarzında bir yaklaşımda bulunmak, uzun vadeli sağlık açısından önemlidir.