Supplementler söz konusu olduğunda, adından en çok söz ettiren ve en temel supplementlerden bir tanesi, Amino Asit grubudur. Aminoasit olarak da yazılan ve yabancı adıyla ”amino acid”, kısa adıyla amino ‘lar, ne işe yarar, nasıl kullanılmalıdır gibi soruları ve faydaları ve varsa zararlarını bu konu başlığında inceleyeceğiz.
Amino Asit Nedir?
Konunun derinliklerine inmeden önce, Amino Asit ‘lerin ne olduğunu irdelemekte fayda var. Aminoasitler, canlıların en önemli biyolojik yapıtaşlarından biri olmasının yanısıra, proteinleri oluşturan temel maddelerdir. Proteinler, vücutta pek çok hayati önemli fonksiyonun yerine getirilmesinde işe yararlar ve yüzlerce çeşit protein bulunmaktadır. İşte bunlar çeşitli kombinasyonlarda bir araya gelerek, bu proteinleri oluştururlar. Zaten proteinler, çok uzun amino asitlerin zincir olarak birleşmiş hallerinden başka bir şey değildir d.
nasıl ki tek tek lego taşlarınden ev yapılmış, amino asitler de birleşerek proteinleri meydana getiriyorlar
Totalde 500’ten fazla çeşit olaran aminoasitler arasından, bizler için önem teşkil eden, 20 adet vardır. Bu 20 adetten, vücut bütün gerekli olan proteinleri üretebilmektedir.
Esansiyel Amino Asitler
İnsan vücudunda protein yapımında kullanılan 20 adet amino asitten, 9 tanesi, esansiyel amino asitler (EAA) olarak bilinmektedir. Bunların özelliği, insan vücudunun besinlerden elde etmediği takdirde, bunları kendi üretemiyor olmasıdır. Dolayısıyla bu 9 adet amino’yu, besinlerden veya diğer gıda takviyelerinden temin etmek zorunludur.
- Isoleucine
- Lysine
- Leucine
- Methionine
- Histidine
- Valine
- Phenylalanine
- Threonine
- Tryptophan.
9 EAA
Amino Asitlerin Yararları
Proteinlerin yapı taşı olmalarının yanısıra, amino asit yararları bununla sınırlı değildir. Organların, kasların, çeşitli dokuların, tendonların, bağların, tırnak ve saçların tamiratında ve daha da önemlisi insan metabolizmasında, enerjiyi, kas yapımını, yağ yakımını ve genel olarak beyin fonksiyonlarını ve psikolojik durumu da doğrudan etkilemektedir. Bunun yanısıra bazı amino asitler, tek başlarına tüketildiklerinde farklı ve daha fazla etkilere sahip olabilmektedirler.
BCAA – Branched Chain Amino Acids (Dallara Ayrılmış Amino Asitler Zinciri)
Yukarıda bahsettiğimiz 9 adet esansiyel aminoasit serisinin içerisinde, 3’ü farklı özellikle olmalarıyla öne çıkmaktadırlar.
BCAA olarak da bilinen bu amino asitler, Leucine, Isoleucine ve Valine ‘dir. Bunların özelliği ise, fiziksel özelliklerinde dallara ayrılmış olmalarıdır.
Pek çok protein kaynağında bulunmakta olan bu üç aminoasit arasından özellikle Leucine, kas yapımına olan olumlu etkisi ile ön plana çıkarken, Isoleucine ise hücrelerdeki glukoz kullanımında olumlu etkisiyle bilinmektedir.
Bunun yanı sıra, BCAA’lar harici olarak (mesela supplement şeklinde) tüketildiklerinde, yorgunluk hissiyatını azaltılması ve vücudun kendini yenilemesinin hızlanması olarak ayrıca olumlu etki gösterirler.
Amino asitlerin ne oldukları ve ne görevleri yerine getirdiklerini bu yazımızda inceledik. Bu yazı dizisinin devamında ise, “amino asitler nasıl kullanılır”, “amino asit – protein tozu farkı” gibi konuları ele alacağız ve amino asitler konusunun detaylarına gireceğiz.
