Whey protein, Casein (Kazein, yani süt proteini) ile birlikte, protein tozlarında en çok bulunan protein türüdür. Fakat Whey proteinin bulunduğu gıda ürünleri sadece supplementlerle sınırlı değildir. Sıradan çikolatalı gofretlerden, pek çok farklı gıda maddesine kadar tüketicilerle buluşan binlerce gıdanın içerisinde bir miktar peyniraltı suyu tozu bulunmaktadır.
Peki bu madde doğadan supplementlerimize ya da diğer gıdalarımızın içine girene kadar hangi işlemlerden geçmekte, nasıl üretilmektedir? İşte cevabı…
Whey protein üretimi
Tüm süt ürünleri gibi peynir altı suyu tozu olarak bilinen whey’in üretim süreci, süt ineklerinden başlamaktadır.
Bir Holstein ineği, günde 40 litreye kadar süt üretebilmektedir. Resim kaynağı Wikipedia
Bilindiği üzere, peynir ve diğer süt ürünleri üreticileri, özel olarak yetiştirdikleri süt ineklerinden (cinsine göre) günde 25-35 litre arasında süt temin etmektedirler. Bu sütler, çoğu zaman işlenmek üzere ya yetiştiricinin tesislerinde ya da anlaşmalı oldukları firmaların tesislerinde çeşitli pastörizasyon işlemlerinden geçtikten sonra, ya paketlenerek satış için müşterilerle buluşacakları yerlere (gıda marketleri vs.) gönderilirler ya da yoğurt, kefir, peynir gibi farklı ürünler haline getirilebilmeleri için çeşitli başka işlemlerden geçerler.
Söz konusu farklı ürünler peynir ve türevleri olduğunda, bu üretim işlemlerinden yana kalan bir madde bulunur. Bu madde tahmin edeceğiniz üzere peynir altı suyudur ve çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra whey protein yani peynir altı suyu tozu haline getirilir ve sıklıkla protein tozu ürünlerinde kullanılan ürün tam olarak da budur.
Burada bahsedilen işlemler, filtrasyon, özel kurutulma işlemleri, saflaştırılma ve prezervasyon için yapılan çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerdir. Mikrofiltrasyon, iyon değişimi gibi yöntemler de bunlara dahildir.
Bu işlemler doğrultusunda çeşitli türlerdeki whey proteinler üretilir. (örneğin, izole, konsantre, hidrolize gibi)
Bu basit anlatım doğrultusunda whey protein üretimi her ne kadar basit bir işlemmiş zannedilebilse de, aslında bu işlemi yapmak oldukça masraflı ve zahmetli bir işlemdir. Bu yüzden çoğu supplement üreticisi bile ürünlerinde kullandıkları whey proteinleri harici üretici firmalardan temin etmektedirler.
En nihayetinde buraya kadar geçirilen işlemlerden sonra, peynir altı suyu tozu, gıda takviyesi üreticisi firmaların tesislerine gelmektedir. Burada ihtiyaca ve tüketiciye sunulacak ürünün içeriğine göre içine eklenecek maddeler (ki bunlar çeşitli amino asitler, başka protein türleri, karbonhidratlar vb. olabilirler). Yine bu aşamada çoğu zaman ürünün içine lezzet katan aromalar da eklenerek ambalajlanır ve ürün hazır bir protein tozu olarak tüketiciye sunulur.
Bir peynir fabrikasında whey işlemi yapan cihazın görüntüsü Kaynak: NPR