Supplementler pek çok farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır ve her birinin kendi içerisinde avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu yazıda toz, tablet – hap – kapsül, sıvı, bar ve benzeri şekillerde olan gıda takviyeleri ve sporcu destek besinlerinin birbirlerine karşı ne gibi farkları var bunları ele alacağız.
İçerik
Toz şeklindeki supplementler
En fazla karşımıza çıkan supplement çeşidi tozlar olsa gerek. Başta protein takviyeleri olmak üzere, tüm bir ürün grubuna adını veren (protein tozu…) bu çeşit, tüm dünyada supplement denilince ilk akla gelen tür olmaktadır.
Fakat tozların kullanımı sadece proteinlerle sınırlı kalmamaktadır. Başta amino asitler ve kreatin olmak üzere, hemen hemen her türlü supplementin toz çeşidi bulunmaktadır. Bunun başlıca sebebi aslında toz supplementlerin diğer türlere göre sunduğu bazı avantajlardır. Kullanımları kolaydır ve tüketiciler tarafından tercih edilmektedir. Kullanıcıya sundukları farklı lezzet çeşitleri ile, tüketicilerin supplement kullanımından sıkılmamalarını sağlar ve dozaj ayarlaması yapmak nispeten kolaydır.
Ayrıca, toz supplement fiyat performansı hem tüketiciler hem de üreticiler için oldukça yüksek ürünlerdir. Bunun başlıca sebebi, pek çok diğer türe göre üretim esnasında daha az işlemden geçiyor olmalarıdır.
Hangi ürünlerde tercih edilmeli?: Protein tozu, amino asitler, kreatin…
Tablet – Hap – Kapsül şeklindeki supplementler
Karşımıza sıklıkla çıkan bir başka supplement çeşididir. Özellikle amino asit ve multi vitamin ürünlerinde sıklıkla tercih edilen bu supplement şeklinin en büyük avantajı, taşıma kolaylığı ve (özellikle büyük) hap yutmakta sıkıntı çekmeyen insanlar için sunduğu kullanım kolaylığıdır. Bir başka avantajı ise, dozaj ayarlaması konusunda çok büyük kolaylık sunmalarıdır.
Kendi içinde farklı türleri bulunan bu supplement türünün, taşıyıcısı oldukları supplementin gerektirdiği özelliklere göre farklı çeşitleri ortaya çıkmaktadır.
Ortaya çıkardığı en büyük problem ise, bazı insanların hap kullanmaktan (çoğu zaman haklı olarak, çünkü supplement hap-tabletleri oldukça büyük ve zor yutulan şekilde olmaktadır…) rahatsız olmalarıdır. Ayrıca herhangi bir tat sahibi olmamaları da, bir süre sonra bıkkınlık verebilmektedir.
Hangi ürünlerde tercih edilmeli?: Amino asit, multi vitamin, kreatin, yağ yakıcılar…
Hazır bar (gofret şeklinde olan supplementler)
En çok protein bar türü olarak karşımıza çıkmaktadırlar ve bu supplement grubu için oldukça büyük kullanım kolaylığı sunmaktadırlar. Özellikle antrenman sonrasında veya öğün atladığınız zaman yiyeceğiniz bir protein bar, sizi hem açlıktan, kan şekerinizin düşmesinden kurtaracak hem de vücudunuza gerekli olan protein miktarını sağlayacaktır. Fakat genelde bu ürünler fiyat / performans olarak düşüktürler ve sundukları içerik kalitesi daha saf ürünlere göre nispeten daha düşüktür.
Yine de acil durumlarda protein tozu karışımı hazırlamaktan kurtarabileceği için bir sporcunun supplement stoğunda önemli yer tutmaktadırlar.
Hangi ürünlerde tercih edilmeli?: Protein, kilo aldırıcı
Sıvı veya gel gıda takviyeleri
Daha az bulunan bir supplement şekli olsa da, özellikle kilo verdirici / yağ yakıcı ürünlerde ve antrenman öncesi gıda takviyelerinde tercih edilmektedir. Genellikle kana daha hızlı karıştığı şeklinde tanıtılsa da, bu her zaman (her madde için) doğru olmayabilir.
Özellikle L-Carnitine ve pre-workout ürünlerde sık sık karşımıza çıkmaktadır. Fiyat performans oranı düşüktür fakat kullanım kolaylığı açısından herhangi bir içecekten farkı yoktur. Hazır protein shake’ler de bu klasmana dahil edilebilirler.
Bu çeşit, bazı supplementler için çok uygun değildir. Örneğin kreatin maddesi hazır karışım şeklinde sıvı olarak satılmamaktadır çünkü sıvı içine karıştırılan kreatin kısa süre sonra etkinliğini yitirmektedir. Özetle sıvı kreatin görürseniz tercih etmeyiniz.
Hangi ürünlerde tercih edilmeli?: Carnitine, Amino asit, pre-workoutlar vs….
Piyasada yaygın olarak bulunan supplement formlarına bu şekilde el atmış olduk, ilerleyen zamanlarda bu yazıya eklentiler yapacağız.