Limitless filmi sinemalarda gösterildiğinden beri, insanlar bu filmde sözü geçen NZT-48 adlı ilaca benzer bir maddenin gerçekten olup olmadığını ve zeka seviyesini yükseltmenin doğal veya bir takım maddeler kullanarak mümkün olup olmadığını merak ediyorlar.
Elbette bu gibi konularda, öncelikli olarak bazı şeylerin ayrımına iyi varmak gerekiyor. Her şeyden önce zeka dediğimiz şeyin, insan vücudundaki en önemli ve karmaşık organ olan beyin ile doğrudan alakalı ve üzerinde çok fazla bilimsel araştırma olsa da tam olarak anlaşılmamış bir olgu olduğunu belirtmekte fayda var. Zeka denilen şeyi net bir şekilde tanımlamak bile oldukça zorken, bunu harici etkenler ile artırmaya çalışmak ne kadar mümkün orası da tartışılır.
Yine de şu bir gerçek ki, zeka seviyesini artırmanın yollarından bir tanesi de, en azından pratikte, kişinin mental kapasitesini kullanma şeklini düzenlemek ve verimliliğini artırmaktır.
Zeka artıran gıdalar veya bunların içindeki maddeleri içeren gıda takviyeleri, supplementler, size bu konuda yardımcı olabilirler.
Nootropic maddeler olarak da bilinen bazı doğal veya sentetik kimyasallar, pek çok farklı bilişsel ve algısal alanda verimliliği artırabilmektedirler. Her ne kadar bu doğrudan “daha zeki olmak” anlamına gelmese de, dikkat yeteneğinin, konsantrasyon süresinin ve düşünsel parçaları bir araya getirebilme yeteneğinin artması, dolaylı yoldan kullanılan efektif zekanın da artacağı anlamına gelmektedir. Tabi bu maddelerin etkilerinin devamlılık taşımadığını hatırlatmakta fayda var.
Ayrıca, hiçbir maddenin Limitless filminde gördüğümüz ölçüde etki etmesinin mümkün olmadığını hatırlatmakta fayda var. Filmdeki NZT – 48 adlı ilaç her ne kadar hiperaktivite ve dikkat bozukluğu gibi bazı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ve kırmızı reçeteli olarak satılan Adderall adlı ilaca benzetilse de, gerçekte bu tür ilaçların bile etkisi filmdekinin yanına yanaşamayacak kadar azdır.
Elbette kırmızı reçeteye (hatta herhangi bir reçeteye) tabii olmayan bir takım maddeler ve supplementler ile kognitif yetenekleri geliştirmek, zekayı daha efektif kullanmak yani özetle daha zeki olmaya çalışmak mümkün.
Nootropikler olarak adlandırabileceğimiz bu türdeki maddelerin kendi içlerinde de farklı işlere yarayan alt türleri bulunmaktadır.
Örneğin dopaminerjik maddeler (Dopaminergics) kişinin mutluluk hissini ve dolaylı olarak motivasyonunu artıtırken asetilkolinesteraz önleyici (Acetylcholinesterase Inhibitor) maddeler, özellikle Alzheimer hastalarının tedavisinde ilk kullanılan maddelerdir ve sağlıklı bireylerde de hafıza açısından olumlu etkilere sahip olabilmektedirler.
Bir başka madde grubu ise, insanda uyarıcı etkisi yapan, uyanıklık hissi veren ve yorgunluk hissini azaltan maddelerdir.
Bütün bu farklı türdeki maddelerin kullanımıyla, insanlarda zekanın daha verimli kullanılması amaçlanmaktadır.
Yine de bu maddelerin hangi kombinasyonları kullanılırsa kullanılsın, Limitless filmindeki gibi bir etki yaşanması (veya buna yakın bir etki) mümkün değildir.
Yine de bu durum, genelde gelişmiş yabancı ülkelerde Adderall gibi bazı reçeteli ilaçların kötüye kullanılmasına engel olmamaktadır. Genellikle yoğun çalışan veya zor bölümlerde okuyan üniversite öğrencileri, özellikle sınav öncelerinde performanslarını yükseltmek ve daha iyi hazırlanmak için, sıklıkla bu tür maddelere başvurmaktadırlar. Bu durum, bazı sağlık risklerini de beraberinde getirmektedir.
Zihin açan – Zeka geliştiren gıda takviyeleri hangileridir?
Nootropik maddeler arasında sayılabilecek ve güvenle kullanılabilecek maddelerden bazıları şunlardır:
Balık Yağı
Kreatin
Kafein
GABA
L-Carnitine
L-Tyrosine
Theanine
